تعارض در محیط تشریعتعارض در محیط تشریع، تنافی میان دو حکم یا قانون در حوزه قانونگذاری را می‌گویند. ۱ - تعریفتعارض و تنافی میان دو یا چند سخن از یک گوینده، نزد عرف و عقلا به حسب موارد فرق می‌کند؛ گاهی عرف و عقلا دو سخن صادر شده از یک گوینده را در حوزه قانون گذاری و محیط تشریع غیر متعارض می‌بینند، در حالی که اگر همین دو سخن در حوزه تالیف کتاب و یا در سخنرانی و گفت گوهای معمولی از یک شخص صادر شود او را متّهم به تناقض گویی می‌کنند. این تفاوت، ناشی از آن است که عرف معمول و رایج در محیط تشریع و قانون گذاری با سایر موارد فرق می‌کند؛ در عرف قانون گذاری، این امر رایج است که مثلا قوانین کلّی، عام و مطلق را در یک فصل بیان کنند و در فصول دیگر به بیان حدود و مخصّص‌ها و قیود آن قوانین بپردازند. از این رو، در حوزه قانون گذاری، بین عام و خاص و مطلق و مقیّد، نزد عرف و عقلا تناقض و تعارضی دیده نمی‌شود، چون این امر، شیوه رایجی است، اما همین موارد، در حوزه تالیف و گفت گوهای عادی، تناقض و تعارض شمرده می‌شود. ۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۲۶، برگرفته از مقاله «تعارض در محیط تشریع». |